Dlaczego nikt mi wcześniej o tym nie powiedział?!

Często podczas lekcji z moimi uczniami, szczególnie tymi, których spotykam już na późniejszym etapie ich nauki, słyszę pytanie: „Dlaczego nikt mi wcześniej o tym nie powiedział?!”

Właśnie dlatego postanowiłam rozpocząć zapisywanie tych pytań i dzielić się wskazówkami, początkowo skierowanymi do moich uczniów w klasie, z szerszym gronem odbiorców i będę to robić właśnie w cyklu pod tym tytułem: „Dlaczego nikt mi o tym wcześniej nie powiedział?!”.

Mnie zazwyczaj nie wydają się one specjalnie odkrywcze, ale skoro budzą takie emocje wśród moich uczniów, może i Wam wydadzą się przydatne? Czekam na komentarze, a może i pytania, które rodzą się podczas zmagania z nauką języka – w miarę moich możliwości, postaram się odpowiadać na nie, być może w cyklu pod innym tytułem:)

Ponieważ matura tuż tuż, pierwszym tematem, który chciałabym tu poruszyć jest pisanie na poziomie rozszerzonym, a szczególnie jak zdobyć maksimum punktów za tajemniczy ZAKRES ŚRODKÓW JĘZYKOWYCH?

Ponoć (tak twierdzi mój uczeń Wojtek – pozdrawiam serdecznie:), za bardzo nikt o tym na lekcjach w szkole nie wspomina, a szkoda, bo można za niego dostać aż 3 punkty, czyli tyle samo, co za poprawność i o 1 punkt więcej niż za spójność i logikę! (max. za perfekcyjne wypracowanie to 13)

Być może wielu nauczycieli nie chce się nad tym tematem rozwodzić na lekcjach, bo wytyczne oceniania mówią przecież jasno: „W ocenie zakresu środków językowych bierze się pod uwagę zróżnicowanie i precyzję środków leksykalno-gramatycznych użytych w wypowiedzi.” Ok, wie to każdy maturzysta, ale co to w praktyce oznacza? O ile każdy potrafi się domyślić, że takie słownictwo jak: miły (nice), interesujący (interesting) i fajny (cool), to nie jest szczyt wyszukania i należy się bardziej postarać, to co zrobić z tą gramatyką?

I tu nareszcie praktyczna porada: spróbujcie w Wasze wypracowanie wpleść choćby niektóre z poniższych konstrukcji gramatycznych (zakładam, że na tym etapie przygotowania do matury – mamy koniec lutego!, każdy umie poprawnie zastosować te struktury):

1. Czasownik modalny w czasie przeszłym (np. He must have known about it!) – szczególnie przydatne w opowiadaniach, ale i w rozprawce mogą znaleźć swoje miejsce, jeśli sprytnie to rozegracie.
2. III (lub – jeszcze lepiej mieszany) tryb warunkowy, a jeśli kontekst za nic nie pozwoli odnieść się do przeszłości, to jakikolwiek conditional.
3. Któryś z unreal tenses (przypominam – wyrażenia z cofaniem czasów takie jak: I wish, I’d rather, It’s (high) time, as if itd.)
4. Inwersja (np. Not only have I read the book but also decided to see the film.)
5. Reported speech.
6. Strona bierna – a szczególnie raportowanie w stronie biernej (np. Children are said to be more creative than adults.), bardzo zasadne w przypadku wszelkiego typu rozprawek, a jeśli jesteście pewni swoich umiejętności i możecie zrobić to z użyciem przeszłej konstrukcji (np. He was said to have had a lot of money but it turned out that he was as poor as a church mouse.) to ho ho! Macie go – tego egzaminatora;)
7. O używaniu całej palety 12 czasów nie wspomnę… bo i po co? Każdy przecież wie, że „w praktyce używa się trzech” (Just a joke!!! i jeśli jesteś moim uczniem, postaraj się nawet o tym nie wspominać w mojej obecności).

Jeśli wykorzystacie tę check-listę w praktyce i spróbujecie przy pisaniu „odhaczać” kolejne konstrukcje (przy zachowaniu zdrowego rozsądku, oczywiście, i nie wplataniu ich byle gdzie, bez uzasadnienia), macie dużą szansę zrobić na egzaminatorze wrażenie – polecam spróbować już teraz na własnym – szkolnym nauczycielu, powinno zadziałać.

A jeśli chodzi o słownictwo, to taka drobna podpowiedź – ciekawa kolokacja czy idiom stosowny do kontekstu nigdy jeszcze nikomu w wypracowaniu nie zaszkodził. Listę uniwersalnych idiomów, które można wykorzystać przy okazji wielu tematów, postaram się przygotować w którymś z kolejnych wpisów. Tymczasem mam nadzieję, że dzisiejszy pomoże wszystkim, którzy zmagają się z pisaniem, nie tylko maturalnym, ale i tym które dostajecie na zwyczajne zadania domowe.